“İnsanın Ölçüsü”
24 Temmuz – 24 Ağustos 2020
Pera Film, Pera Müzesi’nin “Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri” koleksiyon sergisi kapsamında hazırladığı seçkiyi çevrimiçi olarak izleyiciyle buluşturuyor. Ağırlık ve ölçü temasının bilim, günlük hayat ve sanata yansımalarını içeren “İnsanın Ölçüsü” başlıklı programda, Londra semt pazarında kantar teftişi gibi ilginç tarihi kayıtlar yer alıyor. Film seçkisi, 24 Ağustos’a kadar Pera Müzesi web sitesi üzerinden izlenebilir.
Pera Müzesi Film Programları, müzenin kalıcı ve süreli sergilerinden ilhamla oluşturduğu seçkilere yeni bir temayla devam ediyor. “İnsanın Ölçüsü” adlı program, Pera Müzesi’nin birinci katında ziyaretçilerle buluşan Suna ve İnan Kıraç Vakfı Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri Koleksiyonu sergisinden yola çıkılarak oluşturuldu.
“Yeni normal”de standartları yeniden düşünmek üzerine bir seçki
Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri sergisi, MÖ 2000’den günümüze, yaklaşık dört bin yıl boyunca Anadolu coğrafyasında kullanılmış, kullanıldıkça dönüşmüş, ölçüldükçe standartlaşma sürecine dahil olmuş ağırlık ve ölçü aletlerine ev sahipliği yapıyor. Sergiden ilhamla hazırlanan film programında yer alan belgesel ve video işler ise ölçme ve tartma pratiklerimizin köklü geçmişine ışık tutmayı amaçlıyor. “İnsanın Ölçüsü”, Covid-19 salgını sonrasında “normal” algımızın yeniden şekillendiği ve standartlarımızın dışında pratiklere yöneldiğimiz bu günlerde, evrensel standartların ilk formları olan ağırlık ve ölçülerin gelişimini ve değişimini ele alıyor.
Bilim, gündelik yaşam ve sanatta ağırlık ve ölçüler
Tarih boyunca kullanılmış ağırlık ve ölçülerin günlük yaşamımızdaki ve bilimdeki yerine dair ilginç görüntülerin yer aldığı seçki, izleyicilere, Londra İl Meclisi Ağırlık ve Ölçüler Dairesi’nin çarşı teftişlerinden geleneksel cam kâğıt ağırlığı üretiminin püf noktalarına kadar çok farklı konularda bilgi edinecekleri bir program sunuyor. “Hassasiyet: Her Şeyin Ölçüsü” adlı seride, İngiliz matematikçi ve popüler bilim kitapları yazarı Marcus du Sautoy, uluslararası kabul görmüş 7 ölçü birimini, yani zaman, uzunluk, kütle, parlaklık, akım, sıcaklık ve molün tarihi, bilimi ve medeniyetimizi nasıl şekillendirdiğini hem modern hem antik deneylerden yararlanarak anlatıyor. “İnsanın Ölçüsü” programında ayrıca, geçtiğimiz yıllarda Pera Müzesi’ne konuk olan sanatçılar Katherine Behar ve Nicola Lorini’nin ağırlık ve ölçü temalarına dokunan video işleri de çevrimiçi ortamda yeniden izleyiciyle buluşuyor.
İnsanın Ölçüsü film programı 24 Ağustos’a kadar Pera Müzesi web sitesi üzerinden izlenebilir.
#PeraFilm #EvdePeraMüzesi #MüzeEvde
Gösterim Programı
İnsanın Ölçüsü, 24 Temmuz – 24 Ağustos 2020
Measure of Human, 24 July – 24 August 2020
Ağırlıklar ve Ölçüler | Weights and Measures
İngiltere, 1956, 3′, renkli
İngilizce; Türkçe altyazılı
Londra İl Meclisi’nin Ağırlık ve Ölçüler Dairesi, malları ve ağırlıkları kontrol eder. Lewisham pazarında bir pazarcı, ponponlu bere takmış bir kadının aldığı portakalları tarttıktan sonra pazar çantasına doldurur. Ağırlık ve Ölçüler Dairesi’nden bir müfettiş pazar tezgâhına yanaşır, pazarcıya kimliğini göstererek kullanılan terazi ve ağırlıkları teftiş etmeye başlar.
Ağırlıklar ve Ölçüler, Sayı: Ağırlık ve Deniz | Weights and Measures, Issue Title: Weight and Sea
İngiltere, 1942, 3′, siyah-beyaz
İngilizce; Türkçe altyazılı
Çeşitli ağırlık ve ölçüleri gösteren bu kısa film, tarih boyunca kullanılmış terazi ve ağırlık örneklerinden görüntülerle farklı mekân ve olayları içeriyor.
Modern Teraziler | Modern Scales
İngiltere, 1958, 2′, renkli
İngilizce; Türkçe altyazılı
Bu kısa filmdeki hassas terazinin de gösterdiği gibi, terazi yalnızca bir mutfak gereci değil, aynı zamanda bilimsel bir araç.
Kağıt Ağırlığı | Paperweights
İngiltere, 1956, 2′, renkli
İngilizce; Türkçe altyazılı
Frank Hill, Londra’daki Whitefriars cam fabrikasında camdan bir kâğıt ağırlığı yapıyor. Hill’i çalışma tezgâhında oturmuş, renkli camdan yapılmış ufak tüpleri, taş ve ahşap küçük yuvarlak kaplara yerleştirirken görüyoruz. Anlatıcı, Hill’in Wealdstone fabrikasında cam kâğıt ağırlığı sanatını yaşattığını aktarıyor.
Hassasiyet: Her Şeyin Ölçüsü | Precision: The Measure of All Things
Yönetmen: Mike Cunliffe
İngiltere, 2013, 3×60′, renkli
İngilizce; Türkçe altyazılı
Ölçü aletleri, insanlık tarihi kadar eskiye dayanıyor. Mağaralarda yaşadığımız ve sayı saymak için parmak eklemlerimizi kullandığımız zamanlardan bu yana insan aklını meşgul eden bu konu, günümüzde de modern bilimin en parlak zihinlerini hayrete düşürmeyi sürdürüyor. İleri teknoloji, tarihten komik anekdotlar ve gerçek dünyadan dudak uçuklatan örneklerle dolu bu hikâye, insanın mağara resimlerinden uzay seyahatine uzanan yolculuğunun öyküsü.
“Hassasiyet: Her Şeyin Ölçüsü” adlı bu seri hem modern hem antik deneylerden yararlanarak, uluslararası kabul görmüş 7 ölçü birimini, yani zaman, uzunluk, kütle, parlaklık, akım, sıcaklık ve molü nasıl geliştirdiğimizi ve bu ölçü birimlerinin tarihi, bilimi ve medeniyetimizi nasıl şekillendirdiğini anlatıyor.
Bölüm: Zaman ve Mesafe
Anlatıcımız Profesör Marcus du Sautoy serinin ilk bölümünde, metre ve saniyenin hikâyesini paylaşıyor: Devrim yıllarında Fransa’da gerçekleşen şaşırtıcı bir yolculuk metre kavramının doğuşuna nasıl yol açtı? Günümüz bilim insanlarının zaman ve uzunluk ölçü birimlerini yeniden tanımlama çalışmaları ne gibi sıra dışı sonuçlar sağlıyor?
- Bölüm: Kütle ve Mol
Dünyanın en önemli metal parçası Paris’te bir yeraltı sığınağında yer alıyor: Le Grand K (Büyük K). On dokuzuncu yüzyılda üretilen bu metal silindir, dünyadaki tüm ağırlık ölçülerinin kıyaslandığı esas kilogramın ta kendisi. Ancak Le Grand K’nin bir sorunu var: ağırlığı giderek azalıyor. Profesör Marcus du Sautoy bu tuhaf nesnenin tarihini ve onu yenisiyle değiştirmek için günümüzde zamana karşı verilen mücadeleyi anlatıyor.
- Bölüm: Işık, Isı ve Elektrik
Profesör Marcus du Sautoy’ün ölçüm dünyasına yaptığı yolculuk, yıldırımlardan Watt motorlarına ve elektromanyetik dalgalardan tek bir elektrona dek, insanlığın ısı, ışık ve elektrik kuvvetini ölçmeye ve bu kuvvetlerden yararlanmaya nasıl başladığının öyküsüyle devam ediyor. Bilim dünyasının en parlak zihinlerinin de rol oynadığı bu öykü, atomun temel yapı taşına kadar iniyor.
Tüm Zamanlara, Tüm Üzgün Taşlara | For All the Time, for All the Sad Stones
Sanatçı: Nicola Lorini
2019, 7′, renkli
Sanatçı Nicola Lorini’nin, Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri Koleksiyonu’ndan esinlenerek hazırladığı “Tüm Zamanlara, Tüm Üzgün Taşlara” adlı video yerleştirme 5 Eylül – 24 Kasım 2019 tarihleri arasında Pera Müzesi’nde izleyiciyle buluştu. Kütle birimi kilogramın tanımının değişmesi ve internetin teorik kütlesinin hesaplanması gibi yakın zamanda gerçekleşen önemli gelişmeleri merkezine alan yerleştirme, sosyal pratiklerimizin de köklü olarak değiştiği bu günlerde bizi, antroposen sonrası zaman ve tarih anlayışına yakından bakmaya çağırıyor.
Bulut Profilleri: Ağırlıksız Ölçüler | Cloud Profiles: Weightless Measures
Sanatçı: Katherine Behar
2013, 7′, renkli
Pera Müzesi’nin Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri Koleksiyonu’ndan ilhamla hazırlanan ve “Katherine Behar: Veri Girişi” sergisi kapsamında, 8 Eylül – 16 Ekim 2016 tarihlerinde koleksiyon katında gösterime sunulan bu video, veri ölçüm sürecine yeniden ağırlık kazandırmayı amaçlıyor. Kısmen bir bulut tarafından yutulmuş dijital bir figür, arayüzle iletişim kurmak için tanınmayacak pozisyonlara girmek zorundadır. İnsanın kendini buluta yerleştirmeye yönelik imkânsız çabası, gündelik kullanıcıların bulut bilişiminin zorlu, çoğunlukla insanı sinirlendiren arayüzlerinde deneyimledikleri alçaltıcı bir gerçekliktir. İnternetin sunduğu uygulamalar ve veri saklama hizmetleri ağının günlük konuşma dilindeki ismi olan “Bulut bilişimi” gökyüzünde masum bir biçimde gezinen şekilsiz bir hiçliği temsil eder. Ancak bunları anlaşmazlıklardan uzak, dolaysız ya da eleştirinin ötesinde bir şey olarak hayal etmek, bulut teknolojilerinin önemini gözden kaçıran “bulutlu” bir yanlış algıdır.
